Tagarchief: gevangenis

In de bajes

Bij het idee dat je opgesloten wordt, vervolgens de deur in het slot hoort vallen en er niet meer uit kunt, draait m’n maag om. De laatste plek waar ik ooit terecht wil komen is wel de gevangenis. Op de een of andere manier fascineert het systeem en de mensen me, ik kijk dan ook regelmatig naar docu’s over het leven in een gevangenis. De documentaires van Louis Theroux bijvoorbeeld zijn een aanrader en ook ‘Septembers’ was boeiend om naar te kijken. Het plan om als vrijwilliger bij een gedetineerde op bezoek te gaan leefde al langer. Tot nu toe is het er nog niet van gekomen, wat vooral met claustrofobie te maken heeft. Liften mijd ik zoveel mogelijk en ingeklemd zitten tussen haperende draaideuren is ook niet mijn favoriete bezigheid. De stap om daadwerkelijk een gevangenis binnen te lopen – deuren hermetisch gesloten, omringd door getraliede ramen – heb ik vandaag dan toch genomen.


Mijn contactpersoon bij Humanitas die ik verteld had over m’n claustrofobie bood aan om mee te gaan voor een proefbezoek, zodat ik zelf kon ervaren of ik het Spaans benauwd kreeg daarbinnen of dat het wel meeviel. Een aparte ervaring als je dat gebouw in stapt, voordat je door de tweede deur heen mag moet je je pas afgeven, vervolgens wordt je gevraagd of je een mobieltje, een mes of een wapen bij je hebt. Zelfs m’n flesje Spawater werd ingenomen en dat kreeg ik pas aan het eind weer terug. Daarna moest ik door een detectiepoortje wat bij het minste of geringste afging. Het geluid deed pijn aan m’n oren die toch al zoveel te verduren hebben de afgelopen maanden. Relatief veel bewakers, kleine bezoekruimtes, een labyrint van gangen, ik moest in een flits aan Wolfenstein denken. Na drie kwartier mocht ik er weer uit, eerst m’n spullen uit de kluis halen en toen naar buiten, het zonlicht weer tegemoet.
Marjelle

Een gevangenis zonder tralies 24-11-2012
‘Bad boys’
14-11-2011
Veroordeeld 04-05-2010

Een gevangenis zonder tralies

Nadat ik ontbeten heb, nestel ik me achter de pc en scroll langs de tweets die er sinds vannacht bijgekomen zijn. Hier en daar klik ik een nieuwsbericht aan, 90% sla ik over, en dan zie ik een tweet van ‏@chrisklomp voorbijkomen die mijn nieuwsgierigheid wekt: ‘Recidive op gevangeniseiland schommelt rond de 30 procent. In rest Noorwegen ongeveer rond de 70 #bastoy‘. Ik heb een fascinatie voor/tevens afkeer van gevangenissen en heb dan ook aardig wat docu’s* over dit onderwerp bekeken. Eigenlijk was ik vandaag van plan om m’n huis een flinke beurt te geven en een rondje lege flessen te lopen, maar na de afwas hou ik het voor gezien en kruip achter de monitor. Een eilandje in de verte doemt op, de wijze woorden van Bear Heart verschijnen op het scherm, twee mannen nemen een duik in het koude water: ‘Det er tvers igjennom frisk!’ Dit is het begin van Bastøy, een documentaire over een Noors gevangeniseiland.

Klik op de foto voor een groter formaat

‘Er zitten verkrachters
, smokkelaars en moordenaars, agressieve mensen, mensen die voor diefstal zitten, alles door elkaar heen’, zegt Michael, die drie jaar heeft gekregen voor een poging tot moord. Hij is een van de 115 gevangenen en maakt meteen duidelijk wat hij met een seksdelinquent zou doen als hij daarmee in een gesloten gevangenis had gezeten. Hier geen tralies voor de ramen, de bewakers zijn ongewapend. Er is veel meer vrijheid, iets waar de meeste mannen in het begin moeite mee hebben, ze zijn niet meer gewend om zelf na te denken, om beslissingen te nemen. Mooie documentaire van Michel Kapteijns, een film over straffen waarbij de essentiële vraag is: worden mensen beter van een gevangenis?
Marjelle

‘Behandel je een mens als een beest
dan wordt het een beest
behandel je een mens als een crimineel
dan wordt het een crimineel
behandel je een mens als een mens
dan wordt het een mens’
Bear Heart, 1996

* ‘Bad Boys’
Veroordeeld

Rechters willen ook zachtere aanpak crimineel Volkskrant 27-11-2012
PvdA: roer moet om bij ministerie van Justitite Volkskrant 27-11-2012
Slimmer straffen beter dan sluiten gevangenissen L1NWS 22-11-2012
Veel gevangenissen gaan dicht NOS.nl 21-11-2012

‘Bad boys’

In een impuls had ik me een tijd geleden opgegeven voor een rechtbanksessie. Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in rechtspraak en heb zelfs ooit een blauwe maandag rechten gestudeerd. Gevangenissen fascineren me op een bepaalde manier, getuige ook de vele docu’s die ik over dit onderwerp heb gezien, waaronder Septembres1,2, Veroordeeld, Inside Death Row en Behind Bars, bovendien heb ik een groot rechtvaardigheidsgevoel. Daarnaast voel ik aversie tegen het sec opsluiten van mensen, in plaats van er beter uit te komen fungeert de gevangenis vaak als kweekvijver voor toekomstige beroepscriminelen.

Afgelopen woensdagavond toog ik op de fiets naar het Wilhelminaplein waar de rechtbank zetelt. M’n tas en ik kwamen geluidloos door beide detectiepoortjes, eenmaal op de vierde etage bleek ik bepaald niet de enige die op dit idee was gekomen. Voor me zag ik opeens Fréderique Spigt met vriendin opduiken, haar optreden3 een aantal maanden geleden in Blijdorp staat nog vers in m’n geheugen. Rond half acht dromden de mensen zaal 14 binnen, ik kwam terecht naast een familie waarvan de dochter pa al snel toesiste dat ze wég wilde en zoonlief steeds irritante knorgeluiden maakte.

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=cc7CgSNX8aw&feature=related]

Het was leuk om deze nagespeelde zitting bij te wonen. De politierechter, pal onder het portret van Bea, officier van justitie, advocaat en verdachte speelden hun rol met verve. ‘Ik wil niet de meest recente ringtones horen’, zei de eerste semi-streng. Vervolgens begon de strafzaak waarin het om de mishandeling van de vriendin van de verdachte ging onder invloed van alcohol, hij was al eerder veroordeeld en zat nog in zijn proeftijd. Interessant ook om aan het eind het requisitoir van de openbare aanklager en het pleidooi van de advocaat te horen met hun verschillende opvattingen over de hoogte van de strafmaat.

Wie zelf graag een keer een zitting wil bijwonen kan gewoon langsgaan, de meeste zittingen zijn openbaar. Tot slot was er de gelegenheid om vragen te stellen waar behalve Fréderique ook een aantal anderen gebruik van maakten waaronder een paar jonge kinderen. Grappig om te zien dat ze op die leeftijd al zo’n zitting willen bijwonen, goed geluisterd hadden en slimme vragen stelden. Zelf heb ik de kans aan me voorbij laten gaan, als ik twee uur lang niets kan drinken heb ik geen stem meer over, daarnaast ben ik in dit soort situaties soms ook net niet assertief genoeg.
Marjelle

1 Veroordeeld
2 Tijdens het schrijven van dit blog kwam ik deze bijzondere documentaire tegen Levenslang – 10 jaar later (The Farm – 10 Down)
3 Met je hart, met je handen, met je ogen … spreek met elkaar!

Artikelen
VVD’er twijfelt aan nut lange celstraf
Crimesite.nl  08-09-2011
Rechters vinden invoeren van minimumstraffen onzin Elsevier 23-02-2011
Na een taakstraf is er minder recidive dan bij een gevangenisstraf Trouw 11-02-2011
Werkt gevangenisstraf? Kennislink 14-02-2008

Meantime Astrid Seriese van de cd ‘Condemned’
(‘Bad boys’ was niet te vinden op Youtube)

Veroordeeld

Na wat zappen val ik midden in ‘Septembers’, een beklemmend-mooie documentaire over het leven in de Soto del Real-gevangenis in Madrid. De rode draad is muziek en liefde. Een jaar lang werden acht mensen gevolgd, wat zeer persoonlijke verhalen opleverde. Hoe mensen weten te overleven tussen vier muren zonder de moed op te geven en tegelijkertijd ook te blijven geloven in de liefde. De titel verwijst naar de karaokewedstrijd die er elk jaar in september plaatsvindt en waarvan beelden tussen de verhalen door worden uitgezonden. Het deed me denken aan ‘Veroordeeld’, een andere documentaire die toentertijd veel indruk op me heeft gemaakt met indringende muziek van Astrid Seriese.

Arturo, die al twee jaar op z’n vonnis wacht en het portret van z’n vrouw op z’n borst heeft laten tatoeëren, zodat ze toch altijd een beetje bij hem is. Z’n echtgenote brengt de dagen door met poetsen en denken aan hem, ze blijft loyaal, ook als hij uiteindelijk tot tien jaar wordt veroordeeld.
Mooie sterke Norma, met haar lange blonde vlecht, die de sterren van de hemel zingt en opnieuw de zangwedstrijd wint. Haar verhaal is schrijnend, en haar kinderen weten nog steeds niet dat ze in de gevangenis zit.
Fortu, die binnenkort gaat trouwen met de man die ze binnen de poorten heeft ontmoet en die nu een eventuele overplaatsing boven het hoofd hangt.
Rudolf, die in z’n leven meer tijd in de cel dan erbuiten heeft doorgebracht en nog steeds hoop heeft dat het ooit goed komt, zeker nu hij weer een vriendin heeft.


De beelden ontroeren, mensen die ondanks gemaakte fouten de hoop niet opgeven, hun ziel en zaligheid in de muziek leggen en openstaan voor de liefde— Opeens denk ik aan de mail die ik heb gekregen waarin wantrouwen de boventoon voerde. Triest dat sommige mensen zich vooral daardoor laten leiden in plaats van open te staan. Wat een schril contrast met de hoofdpersonen uit de docu gaat het door m’n hoofd. M’n hart gaat uit naar echte mensen met zo min mogelijk maskers, af en toe net zo bang als jij en ik, en die dat niet uiten middels argwaan. Soms moet je een hoop ellende meemaken om er mooier* uit te komen.
Marjelle 

Blow wind blow Astrid Seriese (cover Tom Waits)

*Waarmee ik niet goedpraat wat ze hebben gedaan, maar er is ook een andere kant