Tagarchief: documentaire

Mag ik nog een laatste knuf?


In de aangrijpende documentaire
Moeders springen niet van flats vertelt Elena Lindemans wat er twaalf jaar geleden gebeurde met haar moeder. Wat doe je als je door wanhoop wordt gedreven, al jaren ondraaglijk lijdt en na een aantal zelfmoordpogingen je verzoek om euthanasie niet  in behandeling wordt genomen. De moeder van Elena kan niet meer. Ze wil op een menswaardige manier afscheid nemen van het leven en de mensen om haar heen, maar loopt daarbij tegen een muur op. Op haar euthanasieverzoek wordt gereageerd met ‘wij gaan u niet helpen’. Uiteindelijk springt ze 25 februari 2002 van een flat. Ik gun iedereen een zachte dood in plaats van gedwongen worden je toevlucht te nemen tot dit soort gruwelijke methodes met alle negatieve gevolgen ook voor de familie en de omwonenden. Mooie docu waarbij ik de helft van de tijd m’n tranen niet kon bedwingen en tevens een eerbetoon aan de moeder van Elena.
Marjelle

Moeders springen wel van flats
Joop.nl 24-02-2014

‘Door een streng euthanasiebeleid bij psychiatrische patiënten worden mensen, zoals mijn moeder, gedwongen “het zelf te doen”. In de documentaire wil ik laten zien dat dit niet alleen kwalijke gevolgen heeft voor de persoon zelf maar ook voor de familie én de maatschappij.’
Elena Lindemans

Kattig!

Een aantal jaar geleden heb ik een vergelijkbare periode meegemaakt, tot ver na middernacht wilde ik niet van naar bed gaan weten, mijn ogen waren vastgezogen aan het scherm waarop brullende leeuwen, prachtige tijgers, logge olifanten en blaffende hyena’s voorbijflitsten. Je krijgt na verloop van tijd ook een iets andere kijk op leven en dood. Normaal ben ik een sucker for sweet, bij alles wat klein en donzig is smelt mijn hart. Ik zou zo álle welpjes en pups van de wereld willen adopteren, maar er staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Ik hou van dieren en ben dan ook faliekant tegen plofkippen, kiloknallers, om maar te zwijgen van foie gras, hierbij worden ganzen via dwangvoeding vetgemest. Ook ben ik tegen ellenlange dierentransporten, want die gaan gepaard met een hoop dierenleed. Toch heb ik geen problemen met vlees eten, al eet ik het zelf weinig, en dus ook niet met het slachten van dieren zolang het maar zo humaan mogelijk gebeurt. Wat ik wel bizar vond was bijvoorbeeld het tumult rond bultrug Johanna, zelfs een stille tocht en condoleanceregister, dat heeft voor mij niet met dierenliefde te maken maar veel meer met een hype.

Foto Beverly Joubert

Ik zou dan ook iedereen en zeker de Marianne Thiemes en Lenie ’t Harten van deze wereld aanraden om eens zonder geromantiseerd Disneywaas voor ogen naar de documentaires van National Geographic te kijken. Prachtige natuurseries waarin wilde dieren de hoofdrol spelen, het is eten of gegeten worden, de een zijn brood is letterlijk de ander zijn dood. Gaandeweg wende ik aan de beelden, al draai ik m’n hoofd nog steeds weg als een leeuw daadwerkelijk met bebloede snuit op z’n gemak een cheetawelp zit te verorberen. Soms kies ik partij zoals in de bijzondere docu The Last Lions en leef mee met Ma di Tau, de leeuwin die tegen alle agressie en verdrukking in haar twee welpen probeert groot te brengen in een vijandige wereld. De afgelopen vijftig jaar is de populatie drastisch teruggelopen, van de 450.000 leeuwen zijn er nu nog slechts 20.000 over. Terwijl ik gefascineerd zit te kijken naar de natuurbeelden maak ik de mooiste foto’s in mijn hoofd. Ooit wil ik ernaartoe, oog in oog staan met een leeuw op de uitgestrekte Okavango Delta in Botswana.
Marjelle

Big Cats Initiative

‘Alsof je in een glas melk rondloopt’

Steeds vaker droom ik van een ander huis, een plek waar het rustig is, waar je je terug kunt trekken zonder bonkende bovenburen en heel af en toe breidt die droom zich uit naar een andere stad, Haarlem bijvoorbeeld of een adresje vlak bij zee. Waar ik beslist niet zou willen wonen is Norilsk, een stad in Siberië waar ijzige temperaturen van soms wel -50 graden voorkomen of op het onherbergzame Antarctica, al is de lucht er erg puur, niet te vergelijken met de fijnstofwolk die boven Rotterdam hangt en m’n longen irriteert. Geboeid kijk ik naar de betoverende beelden uit de documentaire Frozen Planet, naar de mensen die op de toendra leven zoals de Dolganen, naar de witbestoven koppen van rendieren die met hun hoeven onder de sneeuw schrapen naarstig op zoek naar plantjes, naar de zeehonden en robben zonder wie de families niet zouden kunnen overleven. Opeens zie ik een aantal pezige mannen in een boot door het magische landschap varen, ze krijgen een walrus in het vizier.


Zo’n dier van bijna twee ton
levert alleen al genoeg vlees om een gezin wekenlang van voedsel te voorzien. Over de houdbaarheid ervan hoeven ze zich geen zorgen te maken, het is buiten één grote diepvrieskist. De huid wordt onder andere gebruikt om jassen van te maken, bij de kinderexemplaren worden de mouwsgaten dichtgestikt anders vriezen hun handjes eraf. Een andere manier om aan voedsel te komen is het roven van de eitjes van zeekoeten, een hachelijke onderneming, met alleen een oud nylon touw om z’n middel gaat de lichtste man over de klif naar beneden, zijn lot ligt letterlijk in de handen van zijn maten. Eén foutje kan fataal zijn. Na een aantal verrassend zomerse opnamen komt ook de Arctische winter in Groenland aan de beurt, prachtig die samenwerking tussen patrouilleteam en husky’s, maar het zijn toch vooral de spectaculaire beelden van het noorderlicht, de grootste lichtshow op aarde, die blijven hangen.
Marjelle

Titel: quote Tony van Autenboer in ‘Zuidpoolexpedities’

My world Husky Rescue

‘Bad boys’

In een impuls had ik me een tijd geleden opgegeven voor een rechtbanksessie. Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in rechtspraak en heb zelfs ooit een blauwe maandag rechten gestudeerd. Gevangenissen fascineren me op een bepaalde manier, getuige ook de vele docu’s die ik over dit onderwerp heb gezien, waaronder Septembres1,2, Veroordeeld, Inside Death Row en Behind Bars, bovendien heb ik een groot rechtvaardigheidsgevoel. Daarnaast voel ik aversie tegen het sec opsluiten van mensen, in plaats van er beter uit te komen fungeert de gevangenis vaak als kweekvijver voor toekomstige beroepscriminelen.

Afgelopen woensdagavond toog ik op de fiets naar het Wilhelminaplein waar de rechtbank zetelt. M’n tas en ik kwamen geluidloos door beide detectiepoortjes, eenmaal op de vierde etage bleek ik bepaald niet de enige die op dit idee was gekomen. Voor me zag ik opeens Fréderique Spigt met vriendin opduiken, haar optreden3 een aantal maanden geleden in Blijdorp staat nog vers in m’n geheugen. Rond half acht dromden de mensen zaal 14 binnen, ik kwam terecht naast een familie waarvan de dochter pa al snel toesiste dat ze wég wilde en zoonlief steeds irritante knorgeluiden maakte.

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=cc7CgSNX8aw&feature=related]

Het was leuk om deze nagespeelde zitting bij te wonen. De politierechter, pal onder het portret van Bea, officier van justitie, advocaat en verdachte speelden hun rol met verve. ‘Ik wil niet de meest recente ringtones horen’, zei de eerste semi-streng. Vervolgens begon de strafzaak waarin het om de mishandeling van de vriendin van de verdachte ging onder invloed van alcohol, hij was al eerder veroordeeld en zat nog in zijn proeftijd. Interessant ook om aan het eind het requisitoir van de openbare aanklager en het pleidooi van de advocaat te horen met hun verschillende opvattingen over de hoogte van de strafmaat.

Wie zelf graag een keer een zitting wil bijwonen kan gewoon langsgaan, de meeste zittingen zijn openbaar. Tot slot was er de gelegenheid om vragen te stellen waar behalve Fréderique ook een aantal anderen gebruik van maakten waaronder een paar jonge kinderen. Grappig om te zien dat ze op die leeftijd al zo’n zitting willen bijwonen, goed geluisterd hadden en slimme vragen stelden. Zelf heb ik de kans aan me voorbij laten gaan, als ik twee uur lang niets kan drinken heb ik geen stem meer over, daarnaast ben ik in dit soort situaties soms ook net niet assertief genoeg.
Marjelle

1 Veroordeeld
2 Tijdens het schrijven van dit blog kwam ik deze bijzondere documentaire tegen Levenslang – 10 jaar later (The Farm – 10 Down)
3 Met je hart, met je handen, met je ogen … spreek met elkaar!

Artikelen
VVD’er twijfelt aan nut lange celstraf
Crimesite.nl  08-09-2011
Rechters vinden invoeren van minimumstraffen onzin Elsevier 23-02-2011
Na een taakstraf is er minder recidive dan bij een gevangenisstraf Trouw 11-02-2011
Werkt gevangenisstraf? Kennislink 14-02-2008

Meantime Astrid Seriese van de cd ‘Condemned’
(‘Bad boys’ was niet te vinden op Youtube)

Sunny side of sex!

Opeens kom ik in een betoverende omgeving terecht, een gevoel van Fernweh overvalt me. Ik bevind me in het onmetelijke gebergte van de Himalaya en ontmoet de Mosuo, een volk met heel eigen opvattingen over liefde, trouwen en samenwonen. In de VPRO-documentaireserie ‘Sunny Side of Sex’ reist Sunny Bergman niet alleen naar China maar ook naar Cuba, Oeganda en India en praat ze met vrouwen over de manier waarop ze met seksualiteit omgaan. In deze aflevering hoor ik voor het eerst de term ‘wandelhuwelijk’ en word nieuwsgierig naar wat de Mosuo bezielt, hun leefwijze, gedachten en gevoelens.


Hier wordt niet getrouwd. Hier worden afstammelingen geboren uit een zogenoemd wandelhuwelijk. De kinderen behoren tot de familie van hun moeder. De man zoekt de vrouw ’s nachts op in haar flower room en vertrekt de volgende ochtend weer.’

Een bijzondere documentaire, ik voel meteen sympathie voor He Mei, de Chinese gids en tolk die in de stad woont maar nog altijd terugverlangt naar haar geboortedorp, met de schrijfster Yang Erche Namu heb ik minder affiniteit. Mooie beelden van Mosuo-vrouwen en -mannen die ergens ver weg leven op de grens tussen China en Tibet. Het valt me op dat de mannen meer op hun uiterlijk gericht lijken dan de doorsnee-Chinees. Als ik geen vliegangst had, zou ik beslist een retourtje nemen naar dit prachtige gebied en met m’n camera langs rivieren en deuren en niet te vergeten het Lugu-meer gaan.


‘De Mosuo wonen bij hun moeder en kiezen geen man vanwege zijn economische status. Mosuo kijken naar karakter, of er sprake is van liefde. Het Mosuo-huwelijk is geheel en al gebaseerd op gevoel.’
Marjelle

Deze aflevering kun je bekijken op ‘Uitzending gemist’
Vanavond ‘Sunny Side of Sex’ – Cuba Ned. 3 21.00 uur

Foto’s Internet

‘Eigen volk’

M’n hoofd staat momenteel meer naar een luchtige film of ontspannende animatie dan naar een documentaire. Al kijk ik die regelmatig met veel plezier, met name de Canvas-uitzendingen zijn vaak erg goed. Toch overweeg ik om deze keer het vpro-programma ‘Eigen volk’ van Neske Beks aan me voorbij te laten gaan ondanks het intrigerende verhaal. Een familiekroniek waarin de geschiedenis van de Vlaams-Afrikaanse arbeidersfamilie van de regisseuse gevolgd wordt. Snotterend pak ik de zoveelste Kleenex, inmiddels lopen de tranen letterlijk over m’n wangen. Aangezien de film waarin ik beland ben m’n aandacht niet kan vasthouden en ik geen energie heb om iets anders te zoeken, zap ik langs wat zenders.

De griep die op m’n verjaardag is begonnen is met recht de ergste die ik ooit heb gehad. Voor het eerst kwamen de hoestbuien al na één dag, later aangevuld met niesbuien, inmiddels ben ik een nies of honderd verder de afgelopen dagen. Alles doet pijn, spieren liggen in een kramp, liggen gaat moeizaam, zitten ook. Zeer tegen m’n gewoonte in slik ik nu elke dag pijnstillers, deels om de koorts in bedwang te houden, deels om m’n spieren af en toe te ontkrampen en een tijd geen pijn te hebben. Ik ben bijna uitgezapt als ik opeens een Vlaams accent hoor, meteen is duidelijk dat het de bewuste vpro-documentaire is. Geen idee hoe lang het programma al bezig is, ik vergeet even alles om me heen en blijf geboeid kijken tot de laatste minuut.

Wat kun je er nog meer over zeggen, behalve dat het ontroerend is, gaat over echte mensen met echte gevoelens, sober in beeld is gebracht, liefdevol gemaakt en deprimerend op momenten. De ziekenhuisscène op het einde met de oude Flor deed me aan m’n eigen vader denken, een schim na de operatie, en aan de moeizame communicatie tussen ons.  De beelden waarop te zien is hoe blij en trots Abdoulaye is als z’n papa voor het eerst in jaren langskomt bij het café waar hij werkt zijn indringend. ‘Iedereen zit op iedereen te wachten’, zeggen de hoofdpersonen aan het slot tegen elkaar. Wat jammer dat het soms zelfs een leven lang duurt, denk ik.
Marjelle

Wizard Flurry Home Mariee Sioux

Het Vlaams Belang belooft terugkeer-politiek,
maar waar moet ik dan naar terug dan, want ik ben van hier.
Ik kan niet terug naar Afrika, want ze hebben geen Vlaams bier
en ik heb nooit getwijfeld over België

Uit een van de meeslepende nummers in de docu (helaas niet te vinden op Youtube)

eXtreem!

Terwijl de adrenaline nog nasmeult, ik heb een hekel aan onrecht, beland ik midden in een pinguïnkolonie op Antarctica. Zoveel ongerepte schoonheid, wat een schril contrast met de mentaliteit die sommige fora- en blogbezoekers kenmerkt. ‘Ik laat m’n avond toch niet vergallen door virtuele onbekenden’, spreek ik mezelf streng toe, ‘terwijl er zoveel moois te zien is’. Enigszins geagiteerd nog kijk ik verder naar de adembenemende documentaire March of the penguins over het wel en wee van keizerpinguïns tijdens hun honderden kilometerslange barre tocht over de zuidpool op weg naar hun traditionele broedplaats. Minpunt vind ik Urbanus als komisch bedoelde voiceover, hij babbelt door de mooiste beelden heen en doet daarmee afbreuk aan de film.

“Elk jaar gaan ze op reis, op zoek naar een partner. Twintig dagen en nachten trekt de keizerspinguïn door een landschap waarin geen enkel ander wezen kan overleven. Daar in de bittere kou overwint de warme liefde.”


Het blijft koud vanavond, nadat ik afscheid heb genomen van de pinguïns en hun pluizige kuikens kom ik in Terzake in metersdikke stuifsneeuw terecht. In de documentaire Steep wordt een beeld gegeven van ‘extreme skiing’ ver van de drukbevolkte pistes. Bill Briggs is ermee begonnen in 1971, in zijn skisporen volgden een aantal thrillseekers die in de docu vertellen over hun passie en de gevaren ervan.
Al past een zinderend woestijnlandschap met appaloosa’s veel meer bij me, toch begin ik steeds meer te begrijpen welke aantrekkingskracht de uitgestrekte ijsvlaktes op mensen kunnen hebben. Het moet een machtig gevoel zijn om helemaal alleen boven op een steile ijstop te staan met een eindeloze sneeuwdeken aan je voeten en vervolgens over de ijzige flanken weg te schieten… Dat geeft ook een adrenalinestoot, gelukkig een heel andere dan in het begin.
Marjelle

Nothing else matters Metallica

Foto’s ‘March of the penguins’ en ‘Steep’: Internet

Veroordeeld

Na wat zappen val ik midden in ‘Septembers’, een beklemmend-mooie documentaire over het leven in de Soto del Real-gevangenis in Madrid. De rode draad is muziek en liefde. Een jaar lang werden acht mensen gevolgd, wat zeer persoonlijke verhalen opleverde. Hoe mensen weten te overleven tussen vier muren zonder de moed op te geven en tegelijkertijd ook te blijven geloven in de liefde. De titel verwijst naar de karaokewedstrijd die er elk jaar in september plaatsvindt en waarvan beelden tussen de verhalen door worden uitgezonden. Het deed me denken aan ‘Veroordeeld’, een andere documentaire die toentertijd veel indruk op me heeft gemaakt met indringende muziek van Astrid Seriese.

Arturo, die al twee jaar op z’n vonnis wacht en het portret van z’n vrouw op z’n borst heeft laten tatoeëren, zodat ze toch altijd een beetje bij hem is. Z’n echtgenote brengt de dagen door met poetsen en denken aan hem, ze blijft loyaal, ook als hij uiteindelijk tot tien jaar wordt veroordeeld.
Mooie sterke Norma, met haar lange blonde vlecht, die de sterren van de hemel zingt en opnieuw de zangwedstrijd wint. Haar verhaal is schrijnend, en haar kinderen weten nog steeds niet dat ze in de gevangenis zit.
Fortu, die binnenkort gaat trouwen met de man die ze binnen de poorten heeft ontmoet en die nu een eventuele overplaatsing boven het hoofd hangt.
Rudolf, die in z’n leven meer tijd in de cel dan erbuiten heeft doorgebracht en nog steeds hoop heeft dat het ooit goed komt, zeker nu hij weer een vriendin heeft.


De beelden ontroeren, mensen die ondanks gemaakte fouten de hoop niet opgeven, hun ziel en zaligheid in de muziek leggen en openstaan voor de liefde— Opeens denk ik aan de mail die ik heb gekregen waarin wantrouwen de boventoon voerde. Triest dat sommige mensen zich vooral daardoor laten leiden in plaats van open te staan. Wat een schril contrast met de hoofdpersonen uit de docu gaat het door m’n hoofd. M’n hart gaat uit naar echte mensen met zo min mogelijk maskers, af en toe net zo bang als jij en ik, en die dat niet uiten middels argwaan. Soms moet je een hoop ellende meemaken om er mooier* uit te komen.
Marjelle 

Blow wind blow Astrid Seriese (cover Tom Waits)

*Waarmee ik niet goedpraat wat ze hebben gedaan, maar er is ook een andere kant